สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้าฯ

ภาพหาชมยาก พระฉายาลักษณ์ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ขณะทรงมีพระชนมายุประมาณ 9 พรรษา และ สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี ทรงตามเสด็จ ‘สมเด็จย่า’ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี #ประพาสป่าเขาหลังพระตำหนักภูพิงคราชนิเวศน์ เมื่อปี พ.ศ. 2507

ทั้งนี้ ‘กรมสมเด็จพระเทพฯ’ ทรงพระราชทานสัมภาษณ์แก่คณะผู้จัดทำหนังสือ “สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี” ของโครงการไทยศึกษา ฝ่ายวิชาการ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ความว่า…“เวลาเดินเล่นกันไปเห็นขยะ เศษกระดาษ ท่านก็เก็บ พวกตามเสด็จก็วิ่งเก็บกัน นอกจากจะทิ้งไม่ได้แล้ว เศษขยะที่คนอื่นทิ้งก็ต้องเก็บ

เพื่อให้สถานที่สะอาด เมื่อไปเยี่ยมตำรวจตระเวนชายแดน ทรงสอนว่า ไม่ใช่ว่าไปถึงแล้วจะกิน ๆ ต้องดูก่อนว่าตำรวจตระเวนชายแดนเขาได้ข้าวห่อครบกันทุกคนหรือไม่ ท่านให้ช่วยแจกข้าวห่อก่อน…”เป็นที่ทราบกันดีว่า สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ทรงสนพระราชหฤทัยในคุณภาพชีวิตของพสกนิกร โดยเฉพาะอย่างยิ่งประชาชนผู้ยากไร้และด้อยโอกาส

อีกทั้งยังทรงห่วงใยตำรวจตระเวนชายแดนที่ปฏิบัติหน้าที่ตามแนวชายแดนของประเทศ เมื่อทรงทราบว่าตำรวจตระเวนชายแดนได้จัดตั้งโรงเรียนเพื่อสอนให้เด็กชาวเขาและประชาชนในถิ่นทุรกันดารได้เรียนรู้ภาษาและขนบธรรมเนียมประเพณีของไทย พระองค์จึงทรงอุปถัมภ์โรงเรียน ตชด. ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา

ซึ่งกรมสมเด็จพระเทพฯ ทรงเคยมีพระราชดำรัสถึงพระราชกรณียกิจด้านการศึกษาของ ‘สมเด็จย่า’ ณ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ องครักษ์ เมื่อวันที่ 21 พฤศจิกายน พ.ศ. 2543 ความตอนหนึ่งว่า

“…พ.ศ. 2507 สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีเสด็จฯ ประพาสหัวเมือง เริ่มทรงงานในชนบท จึงได้ทรงทราบและเริ่มเห็นโรงเรียนเหล่านี้ ทรงช่วยเหลือและสนับสนุนตั้งโรงเรียนให้มากขึ้น หน่วยงานและบุคคลต่าง ๆ ได้ถวายเงินโดยเสด็จพระราชกุศลร่วมสร้างโรงเรียน จึงได้ตั้งโรงเรียนเล็ก ๆ

ที่เป็นมาตรฐานในพื้นที่ทุรกันดารทุกภูมิภาคของประเทศ ท่านสนับสนุนให้พวก ตชด. ที่ทำหน้าที่เป็นครูด้วยได้ มีโอกาสฝึกฝนสอนหนังสือให้ดีขึ้น ได้ทรงแนะนำวิธีการสอนหรือนำผู้ที่มีความรู้ในด้านต่าง ๆ มาร่วมกันช่วยเหลือ โรงเรียนจึงพัฒนาต่อเนื่องเรื่อยมาอย่างที่เห็นในปัจจุบัน…”